بودجه وبودجه ریزی

 باعرض سلامی گرم،مطلب ذیل را به شما سروران گرامی تقدیم می نمایم،شاید یادآوری خوبی باشد.

تعریف واژه بودجه (به معنی عام)  

واژه بوژت ( Bouget )  یک واژه فرانسه قدیم است وبه کیف چرمی اطلاق میشده که وجوه نقدرادرآن نگهداری می کردند.

مردم عادی، بودجه را به معنای دخل و خرج، درآمدها و هزینه‌ها و دریافتها و پرداخت‌های دولت می‌شناسند؛

تعریف قانونی بودجه

در ماده اول قانون محاسبات عمومی مصوب شهریور ماه 1366، بودجه کل کشور چنین تعریف شده است:

بودجه کل کشور برنامه مالی دولت است که برای یک سال مالی تهیه و حاوی پیش‌بینی درآمدها، واگذاری دارائی‌های مالی، و برآورد هزینه‌ها، برای انجام عملیاتی که منجر به نیل سیاست‌ها و هدف‌های قانونی می‌شود بوده و از سه قسمت به شرح زیر تشکیل می‌شود:

1.   بودجه عمومی کشور؛ که شامل اجزای زیر است:

الف- پیش بینی دریافت ها و واگذاری دارائیهای مالی که به طور مستقیم و غیر مستقیم در سال مالی قانون بودجه و به وسیله دستگاهها و از طریق حسابهای خزانه داری کل اخذ می گردد.

ب_ پیش بینی پرداخت هایی که از محل درآمد عمومی یا اختصاصی برای اعتیارات هزینه و اعتبارات تملک دارائی های سرمایه ای و اختصاصی دستگاه های اجرایی می تواند در سال مالی مربوط انجام دهد.

2. بودجه شرکت‌های دولتی و بانک‌ها؛ شامل پیش‌بینی درآمدها و واگذاری دارائی‌های مالی.

3.   بودجه مؤسساتی که تحت عنوانی غیر از عناوین فوق در بودجه کشور منظور می‌شود.

 تعریف تخصصی واژه بودجه و بودجه ریزی

بودجه عبارتست از شرح صورت وضعیت و پیش بینی درآمدها و هزینه ها برای یک دوره درآینده یک سازمان و یک ابزارمدیریتی است که مدیررادرکنترل وسلامت مالی موسسات  کمک می کند بودجه یک طرح مرتب وهماهنگ از برنامه ریزی مالی و مدیریت است وابزاراصلی برنامه ریزی ،انگیزش وکنترل کسب وکارمی باشد.

بودجه ریزی

بودجه ریزی بیان سیاستها و برنامه های دولت و ابزاری برای بررسی سالانه اهداف برنامه ها و اثر بخشی ابزارهای به کار گرفته شده برای نیل به آن اهداف است . و سرانجام بودجه ریزی : هنر قطع هزینه های اضافی از بدنه دستگاهها بدون کمترین سر و صدا  بودجه یک برنامه مالی برای یک دوره محدود زمانی است که بوسیله آن ، درآمدها و سایر منابع تامین اعتبار ونیزهزینه های برنامه ها وعملیات برای رسیدن به اهداف خاص ومعین پیش بینی میشود.

اصول بودجه

هرچه درمراحل تنظیم بودجه،اصول بودجه بهتررعایت شود،ازجامعیت بیشتری برخوردارخواهد بود.اصول بودجه عبارتنداز:

1.   اصل سالیانه بودن بودجه؛

2.   اصل وحدت بودجه؛

3. اصل جامعیت بودجه؛ بایستی درآمدها و هزینه ها، در بودجه به صورت کامل و ناخالص نوشته شود؛

4.   تفضیل؛ تنظیم عملیات در قالب امور، فصل، برنامه؛

5.   اصل تخمینی بودن درآمدها؛

6. اصل تنظیم بودجه بر مبنای عملیات؛ تهیه و تنظیم بودجه بایستی بر مبنای فعالیت و عملکرد دستگاه‌های اجرایی صورت گیرد، نه عادات سنواتی؛

7. اصل تقدم درآمد بر مخارج؛ منظور آن است که قبل از هرگونه اقدامی در امر بودجه ریزی، ابتدا بایستی منابع درآمدی و سقف هریک از آنها به طور دقیق پیش بینی شود و اثرات آنها بر شاخص های کلان اقتصاد مورد بررسی قرار گیرد و سپس در مرحله بعد، حجم عملیات و مخارج مورد نیاز برنامه‌ها را معین نمود؛

8. اصل تفکیک هزینه‌های مستمر از غیر مستمر؛

9. اصل تحدیدی بودن بودجه؛ منظورازاین اصل آن است که حداکثر پرداختها در حد اعتبار مصوب صورت گیرد؛

10. اصل تخصیص و انعطاف‌پذیری؛

11. اصل تعادل بودجه.

 مراحل بودجه

دور یا گردش بودجه، از چهار مرحله جدا از هم تشکیل می‌شود که به ترتیب عبارتند از:

1. تهیه و تنظیم بودجه؛ روش کلی در این مرحله به این شرح است که دستگاه‌های اجرایی، بودجه‌های پیشنهادی خود را در قالب پیش‌بینی درآمدها و برآورد هزینه‌ها و در چارچوب سیاست‌ها و برنامه‌های کلان کشور تهیه و تنظیم و پس از طی مراحلی در قوه مجریه به وسیله رئیس آن قوه برای بررسی و تصویب به قوه مقننه تقدیم می‌شود؛

2. تصویب بودجه؛ نمایندگان مردم با تصویب بودجه، کارهای دولت را بررسی و کنترل می‌نمایند؛ زیرا برنامه‌های دولت در بودجه تبلور پیدا می‌کند و قوه مقننه پیش از تصویب، ناگریز است بودجه پیشنهادی دولت را دقیقا رسیدگی نموده و آن را به منظور تطبیق با نیازهای جامعه که از طریق افکار عمومی دریافت داشته، اصلاح نماید؛

3. اجرای بودجه؛ در این مرحله، بودجه به وسیله قوه مجریه از حالت برنامه، به دنیای عمل و واقعیت‌ها وارد می‌شود و مرحله‌ای بسیار مهم در چرخه کار بودجه‌ریزی به شمار می‌آید، زیرا تمام  عملیات دو مرحله پیش، به منظور اجرای بودجه صورت می‌گیرد و اگر بودجه به درستی و مطابق با روح و محتوای آن به اجرا درنیاید، تمام تلاشی که برای تنظیم دقیق و کارا بودن آن به کار رفته و آنچه قانون‌گذار به تصویب رسانده، بیهوده و دولت به هدف‌های خود نمی‌رسد؛

4. نظارت بودجه؛ آخرین مرحله از چرخه کار بودجه، مرحله کنترل بودجه است، که توسط قوه قانون‌گذاری صورت می‌گیرد. مفهوم ساده کنترل، عبارت است از مقایسه و مطابقت آنچه که هست؛ با آنچه که باید باشد. به عبارتی دیگر، نظارت تطبیق بودجه مصوب مجلس نمایندگان مردم با چگونگی اجرای آن توسط دولت است.

 اهداف بودجه:‌

 سه هدف عمده واساسی را که بودجه وبودجه ریزی دنبال می کند عبارتند از:1-برنامه ریزی2-همکاری ومشارکت  3-نظارت وکنترل، این سه کارکردبیان میداردکه بودجه و فرآیندمدیریت مالی انعطاف پذیر است اما ازطریق یک دوره مالی جوابگو می باشد. 

ادامه در ایام آتی - التماس دعا