تولد پیشرفته‌ترین زیردریایی اتمی جهان

تولد پیشرفته‌ترین زیردریایی اتمی جهان نسل جدیدی از زیردریایی‌های اتمی در حال شکل‌گیری هستند که در دنیای فناوری‌های نوین عنوان غول زیرآبی را به این نوع سازه پیچیده می‌دهند.

به‌کارگیری نیروی اتم در راه‌اندازی زیردریایی‌ها یکی از بزرگ‌ترین موفقیت‌های بشر در سال‌های اخیر محسوب می‌شود به طوری که کم‌کم کشورهای زیادی با دستیابی به فناوری مورد نیاز برای ساخت این سیستم‌ها به تقویت نیروی دریایی خود می‌پردازند. به آب‌های ساحلی و سرد غرب اسکاتلند می‌رویم. اینجا زیردریایی اتمی غول پیکری در حال ساخته شدن است که 100 متر طول و بیش از 7000 تن وزن دارد، اما قرار است در نهایت سکوت و در عمق سیاهی آب حرکت کند. البته این سازه می‌تواند در کسری از زمان شتاب گرفته و با سرعت در عمق اقیانوس حرکت کند. صحبت از زیردریایی (ناقلا) HMS Astute است که از آن به عنوان نسل جدید زیردریایی‌های اتمی یاد می‌کنند. این زیردریایی برای نیروی دریایی سلطنتی انگلیس ساخته شده و در آن از مجموعه‌ای فناوری‌های فوق‌مدرن استفاده شده است. البته این زیردریایی کاملا ساخته نشده، اما زمانی که کار ساخت قسمت دم و باله آن پایان یابد، راهی اقیانوس‌های جهان می‌شود تا به عنوان پیشرفته‌ترین زیردریایی اتمی تهاجمی جهان مشغول به کار شود. طراحی و ساخت این زیردریایی ثمره یکی از پیچیده‌ترین پروژه‌های مهندسی در جهان است. جان سویفت، رئیس پروژه تولید زیردریایی در وزارت دفاع انگلیس می‌گوید: ترکیب یک راکتور اتمی و مواد انفجاری در یک سیستم حرکتی زیردریایی و استفاده از آن در شرایط سخت و حساس محیطی و نظامی پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. به این حساسیت‌ها حضور بیش از یکصد خدمه و همچنین لزوم بی‌سر و صدا حرکت کردن برای جلوگیری از شناسایی شدن توسط نیروهای دشمن را نیز باید اضافه کرد تا پیچیدگی داستان بیش از پیش مشخص شود. طراحی و ساخت این دسته از زیردریایی‌ها تنها در چند نقطه محدود از جهان امکان‌پذیر است که همین نکته بر چالش‌برانگیزبودن پیشبرد چنین پروژه‌هایی می‌افزاید. زیردریایی HMS Astute مجموعه‌ای از ورقه‌های عظیم فولادی و میلیون‌ها قطعه است که مهندسان طرح با استفاده از مدل‌سازی‌های سه‌بعدی رایانه‌ای آنها را یک به یک کنار هم قرار داده‌اند. موفقیتی که ساخت این زیردریایی اتمی برای دانشمندان و مهندسان طرح داشته است، موجب شده برنامه‌ریزی‌های گسترده‌ای برای طراحی و ساخت زیردریایی‌های بیشتری از این دست انجام شود به طوری که پروژه طراحی و ساخت 3 زیردریایی دیگر از نوع HMS Astute در تاسیسات دوون شایر داک هال انگلیس آغاز شده است. این تاسیسات به عنوان یکی از سری‌ترین و پیچیده‌ترین مجموعه‌های سازه‌سازی در انگلیس به شمار می‌آید که در آن بسیاری از طرح‌هایی که عمدتا در حد ایده و فرض در نظر گرفته می‌شود به واقعیت تبدیل می‌شوند. از این رو تمامی کارکنانی که در این نقطه از جهان مشغول به کارند همواره زیر نظر قرار دارند. وزنی معادل 65 وال آبی زیردریایی HMS Astute بسیار غول‌پیکر و سنگین وزن است. زمانی که کاملا پر شود، وزنی حدود 7400 تن پیدا می‌کند که معادل وزن مجموع 925 اتوبوس شهر لندن یا 65 وال آبی است. HMS Astute روزانه می‌تواند تا 800 کیلومتر مسافت را آن هم با حداکثر سرعت 30 گره دریایی طی کند که در نوع خود یک پیمایش چشمگیر محسوب می‌شود. وزارت دفاع انگلیس برای ساخت سری اول این زیردریایی‌ها هزینه‌های نجومی صرف کرده است. بدون شک 8/3 میلیارد پوند نشان از توجهی است که به این فناوری نوین شده است. در ساخت این زیردریایی از بیش از یک میلیون قطعه مجزا استفاده شده که تمامی آنها با دقت بالایی به یکدیگر متصل شده‌اند. مجموعه قطعات و بخش‌هایی که در یک زیردریایی وجود دارند 3 برابر تجهیزات و قطعاتی است که در یک کشتی دیده می‌شود. گذشته از آن زمانی که زیردریایی عنوان اتمی پیدا می‌کند، معادله به مراتب پیچیده‌تر از قبل می‌شود. مهندسان پروژه صرفا با تکیه بر مدل سازی‌های سه‌بعدی رایانه‌ای توانسته‌اند به انبوهی از مشکلات موجود در فرآیند طراحی و ساخت این زیردریایی‌ها غلبه کنند. بی‌سر و صداتر از دلفین‌ها یکی از نقاط ضعفی که برای تمام زیردریایی‌های جهان در نظر گرفته می‌شود، سر و صدای زیاد آنها هنگام حرکت در سطح یا زیر آب است، اما در ساخت HMS Astute و برای غلبه بر این مشکل ابتکار عمل جالبی صورت گرفته است. مهندسان پروژه فن چند تیغه جت فوق‌العاده بی‌سر و صدایی ساخته‌اند که در ترکیب با لبه‌های چرخان در یک فضای محدود عملا صدایی هنگام حرکت تولید نمی‌کنند. این موفقیت تا آن حد چشمگیر بوده که صدای تولید شده از این زیردریایی را کمتر از صدای دلفین‌ها عنوان می‌کنند. راکتور اتمی این زیردریایی توربین‌های بخار آن را راه انداخته تا نیروی پیش رانش و الکتریسیته مورد نیاز تولید شود. این راکتور که حاصل تلاش مهندسان گروه رولز رویس است از هسته سوخت با طول عمر طولانی برخوردار است که عملا نیازی به سوخت‌گذاری مجدد و البته هزینه بر ندارد. خداحافظی با پریسکوپ‌های قدیمی مشخصه بارز تمامی زیردریایی‌ها، دکل و پریسکوپی است که روی آن قرار داشته و خدمه با استفاده از آن به بررسی محیط اطراف سطح آب می‌پردازند، اما در زیردریایی HMS Astute به نوعی سنت شکنی شده و دیگر خبری از پریسکوپ‌های متداول نیست. به جای این بخش از دکل‌های نوری استفاده شده که به دوربین‌های سبک و تصویربردار حرارتی مجهزند. این دوربین‌ها تنها در مدت 3 ثانیه فعال شده و می‌توانند چشم‌انداز دقیق و 360 درجه‌ای از محیط اطراف در اختیار خدمه قرار دهند. این قابلیت به فرمانده زیردریایی امکان می‌دهد تا با حداقل خطر ردیابی، به تجزیه و تحلیل وضعیت منطقه بپردازد. بجز دکل اصلی که برای نصب دوربین‌ها در نظر گرفته شده است، دکل‌های دیگری نیز روی این زیردریایی ساخته شده‌اند که برای تبادلات ماهواره‌ای، راداری و سیستم‌های مسیریابی به کار گرفته می‌شوند. یکی از نقاط قوت این نوع زیردریایی، بخش سیستم توربین آن است. در این زیردریایی 2 توربین بخار وجود دارد که هر یک 27 هزار و 500 اسب بخار قدرت دارند. البته در کنار این مجموعه از 2 سیستم مولد جریان متناوب دیزلی، یک موتور ویژه موارد اضطراری و یک سیستم پیش رانش کمکی نیز استفاده شده است تا خدمه زیردریایی در مواقع ضروری هیچ‌گونه نگرانی درخصوص ساعات پیش روی که عمدتا همراه با ترس و اضطراب است، نداشته باشند. این زیردریایی اتمی فوق مدرن ظرفیت حمل تا 109 نفر را دارد. البته این رقم بر مبنای تعداد تختخواب‌های تاشوی مخصوصی است که در آن تعبیه شده است. 98 مورد از این تختخواب‌ها متعلق به خدمه زیردریایی و 11 تختخواب دیگر برای مهمانان آن است. این افراد می‌توانند از 5 حمام و 5 دستشویی برای حفظ پاکیزگی خود استفاده کنند. زیردریایی HMS Astute تا سال‌های طولانی به عنوان یک فناوری پیشرفته در اعماق آب‌های آزاد جهان خواهد ماند. عدم نیاز به سوخت‌گذاری مجدد اتمی در تمام 25 سال طول عمر مفید این سیستم‌های زیرآبی، آنها را به یکی از موفقیت‌های بزرگ در عرصه مهندسی‌های پیچیده تبدیل کرده است.