صنایع دستی به عنوان بخشی از میراث فرهنگی و به عنوان نمادی از نوع زندگی و فرهنگی یک جامعه همواره مورد توجه گردشگران قرار گرفته است وبازدید از مراکز ساخت و فروش صنایع دستی معمولاً بخش پایانی سفر گردشگران میباشد خوشبختانه به علت ویژگی زندگی سنتی در بسیاری از نقاط استان کردستان و عدم استیلای بخش صنعتی هنوز صنایع دستی استان از لحاظ کیفیت و گستردگی در سطح کشور مطرح میباشد به گونهای که فرش و گلیم کردستان به همراه محصولات نازککاری چوب مانند تختهنرد و شطرنج شهرت جهانی پیدا کرده است و بیشتر مسافران و گردشگرانی که به کردستان سفر مینمایند حتماً از محصولات نازککاری و فرش و گلیم کردستان خرید مینمایند. مهمترین صنایع دستی استان عبارتند از :
- لباس کردی لباس کردی از زیباترین نوع پوشاک ایرانی است و این زیبایی در پوشاک زنان این منطقه از تجلی بیشتری برخوردار است. دامنهای بلند و بعضاً پرچین پیراهنها و رنگارنگی آن به همراه بخشهای دیگر این پوشش هر بینندهای را متقاعد میکند که به این زیبایی اعتراف نماید همین امر باعث شده چند بار در جشنوارههای محلی جهان به عنوان لباس زیبای برتر انتخاب شود. تکامل لباس کردی آنرا کاملاً مناسب وضعیت اقلیمی این ناحیه نموده و شیوة نگرش آمیخته با احترام مردم به پوشش باعث حفظ و استفادة آن تا امروز گردیده است و هنوز فاخرترین نوع لباس در بین مردها لباسها و گیوههای دستباف است. هرچند لباس کردی در نگاه اول یکسان به نظر میرسد اما هر منطقه و ناحیه لباس خاص خود را دارد و از نوع پوشش میتوان فهمید که شخص متعلق به کجاست. قابل ذکر است تنوع و هماهنگی زیورآلات سنتی در پوشاک زنان کرد زیبائی آن را دوچندان مینماید.
- قالی و گلیم استفاده از رنگ گیاهی، خامة طبیعی، ترکیب نقش و اصالت طرح موجب برتری کیفیت قالی و گلیم استان کردستان شده است. شهر سنندج و بیجار مهمترین مرکز تولید گلیم و قالی میباشند شهرت جهانی فرش سنندج و اعتبار آن در میان بازار جهانی موجب شده که در دایرةالمعارف بریتانیکا که از معتبرترین دایرةالمعارفهای بینالمللی است واژة سنه یا همان سنندج را به نام نوعی قالی معروف ترجمه نمودهاند.
- محصولات نازککاری کردستان مهمترین استان کشور از لحاظ تولید محصولات نازککاری است هنر نازک کاری ترکیب قطعات بسیار کوچک از انواع چوبهای پرداخت شدة طبیعی میباشد که با ظرافت خاص در کنار هم قرار گرفته و موجب بوجود آمدن آثار بسیار ظریف چوبی همانند تخته نرد، قلمدان، و سایر محصولات میگردد علاوه بر نازککاری، اروسیسازی، منبت و معرق سنندج نیز از شهرت و اعتبار برخوردار است.
- جولائی (نساجی سنتی) کارگاههای تولید پارچه لباس کردی مردانه به جولائی معروف میباشند عرض این پارچهها 12 سانتیمتر و در حدود 21 متر طول دارند محصولاتی مانند موج یا رختخوابپیچ و جانماز نیز حاصل کار جولاها میباشد که به صورت سنتی تهیه و به بازار عرضه میگردد.
- کلاش در مناطق کردنشین نوعی گیوه به نام کلاش تولید میشود که هماهنگی جالبی با لباس کردی دارد رویه این کفش از نخ پنبهای بافته شده و زیره آن از پارچه فشرده شده است به همین دلیل کلاش کفشی سبک، نرم، قابل انعطاف و متناسب با محیط کوهستانی میباشد تولید کلاش در اصل مختص به اورامان بوده ولی اکنون در تمام شهرهای استان تولید میشود.